60/ Thức đêm mới biết đêm đài
Đường xa mới biết sức trai cũng mòn
Ngu mê sáu nẻo xoay vòng
Sống thiếu trí tuệ, như trong ngục tù.
61/ Thiện hữu tri thức cùng tu
Nếu không tìm được , vân du một mình
Ngày đêm tụng đọc tâm kinh
Kẻ ngu xa lánh, tâm linh tỏ tường.
62/ Vì người tăm tối vấn vương
Đắm say con vợ, vô thường trắng tay
Sầu bi thân thể hao gầy
Thân này không thật, của này về đâu ?
63/ Nếu như dừng lại mong cầu
Hiểu thông thế sự bước vào đường chơn
Còn nghĩ tài trí thua hơn
Tự ôm oán hận, nuốt hờn thiên thu.
64/ Trời xanh che áng mây mù
Khiến cho cảnh sắc âm u héo sầu
Trọn đời không thấy đạo màu
Hương vị chánh pháp , muỗng nào tỏ phân.
65/ Không bằng gần bậc chân nhân
Một giây tỉnh thức, pháp phần truyền trao
Như lưỡi nếm vị ngọt ngào
Thân tâm hỷ lạc tuôn trào lý chơn.
66/ Phàm phu mãi tính thua hơn
Tự mình lừa dối, tinh khôn làm liều
Trói trăn vì lưới thương yêu
Khổ đau tự ngã, trần kiều phải qua.
67/ Quả báo tìm đến không xa
Ăn năn đã muộn, khóc la nảo nề
Cuộc đời bất hạnh lê thê
Đường xa gian khổ mải mê một mình.
68/ Gây nhân khởi bước đăng trình
Hân hoan hạnh phúc, ngỡ hình bóng theo
Đến khi quả ác chín muồi
Tối tăm ập đến , bóng chiều đã qua.
69/ Làm việc thiện, tâm thăng hoa
Phước lành vượt khỏi phong ba thế trần
Vui thay quả thiện chín dần
Sắc tài trọn vẹn mười phân vẹn toàn.
70/ Người ngu che giấu tâm gian
Dối người để được trăm ngàn lời khen
Bùn sình nhưng mọc hoa sen
Đến khi tỏ ngộ, bao phen mê lầm.
71/ Quá khứ sống với ác tâm
Giống như lửa hực, che ngầm dưới tro
Lại như sữa chưa thành hồ
Khi nghiệp quả đến, cháy khô cuộc đời.
72/ Muốn ưa danh lợi cao vời
Mà mình không xứng cuộc chơi cũng tàn
Hại cho thân thể tan hoang
Tự làm tự chịu, trách than ai nào.
73/ Tịnh xá lại muốn ngôi cao
Để cho tứ chúng lễ cầu cúng dâng
Sống phàm tục giữa tăng thân
Đứng đi sai phạm, chia phân rối bời.
74/ Lại mong ảnh hưởng khắp nơi
Tự cao ngã mạn chưa rời khỏi tâm
Gây ra mọi thứ lỗi lầm
Bới lông tìm vết, không cần lời khuyên
Tăng tục đều gặp não phiền
Cần tu sám hối mới yên lòng người.
75/ Như thuyền đã vượt trùng khơi
Bậc trí thẳng tiến nghỉ ngơi Niết bàn
Xa lìa vật chất ly tham
Quán chiếu vạn pháp như làn gió thu
Đi thật xa chốn tuyệt mù
Thâm sơn cùng cốc, ẩn cư an lành..
HT. Thích Minh Châu dịch:
60. “Đêm dài cho kẻ thức,
Đường dài cho kẻ mệt,
Luân hồi dài, kẻ ngu,
Không biết chơn diệu pháp.”
61. “Tìm không được bạn đường,
Hơn mình hay bằng mình,
Thà quyết sống một mình,
Không bè bạn kẻ ngu.”
62. “Con tôi, tài sản tôi,
Người ngu sanh ưu não,
Tự ta, ta không có,
Con đâu, tài sản đâu.”
63. “Người ngu nghĩ mình ngu,
Nhờ vậy thành có trí.
Người ngu tưởng có trí,
Thật xứng gọi chí ngu.”
64. “Người ngu, dầu trọn đời,
Thân cận người có trí,
Không biết được Chánh pháp,
Như muỗng với vị canh.”
65. “Người trí, dầu một khắc,
Thân cận người có trí,
Biết ngay chân diệu pháp,
Như lưỡi với vị canh.”
66. “Người ngu si thiếu trí,
Tự ngã thành kẻ thù.
Làm các nghiệp không thiện,
Phải chịu quả đắng cay.”
67. “Nghiệp làm không chánh thiện,
Làm rồi sanh ăn năn,
Mặt nhuốm lệ, khóc than,
Lãnh chịu quả dị thục.”
68. “Và nghiệp làm chánh thiện,
Làm rồi không ăn năn,
Hoan hỷ, ý đẹp lòng,
Hưởng thọ quả dị thục.”
69. “Người ngu nghĩ là ngọt,
Khi ác chưa chín muồi;
Ác nghiệp chín muồi rồi,
Người ngu chịu khổ đau.”
70. “Tháng tháng với ngọn cỏ,
Người ngu có ăn uống
Không bằng phần mười sáu
Người hiểu pháp hữu vi.”
71. “Nghiệp ác đã được làm,
Như sữa, không đông ngay,
Cháy ngầm theo kẻ ngu,
Như lửa tro che đậy.”
72. “Tự nó chịu bất hạnh,
Khi danh đến kẻ ngu.
Vận may bị tổn hại,
Đầu nó bị nát tan.”
73. “Ưa danh không tương xứng,
Muốn ngồi trước tỷ kheo,
Ưa quyền tại tịnh xá,
Muốn mọi người lễ kính.”
74. “Mong cả hai tăng, tục,
Nghĩ rằng (chính ta làm).
Trong mọi việc lớn nhỏ,
Phải theo mệnh lệnh ta”
Người ngu nghĩ như vậy
Dục và mạn tăng trưởng.
75. “Khác thay duyên thế lợi,
Khác thay đường Niết Bàn.
Tỷ kheo, đệ tử Phật,
Hãy như vậy thắng tri.
Chớ ưa thích cung kính,
Hãy tu hạnh viễn ly.”